Tedim district ngah lo vai pen, Zomi te a ding mai lam kal suan / gam tat zia ding, ngaih sut kik kik ding a, a
thupi mah mah thupiang khat in ka mu hi. Hi thu e ki kup ma in Chin state parliament om zia tawm en kik pak ni.
Kei thei ciang ciang ah, Chin State parliament ah MP mun 25 om a, a nuai a bang a hi hi.
Town (Contituency) | Party | MP |
Army | Army | 6 |
Falam | CPP | 1 |
Falam | CPP | 1 |
Hakha | CNP | 1 |
Hakha | CNP | 1 |
Thanthlang | CNP | 1 |
Thanthlang | CNP | 1 |
Kanpetlet | USDP | 1 |
Kanpetlet | CPP | 1 |
Tonzang | USDP | 1 |
Matupi | USDP | 1 |
Matupi | ENDP (Mara) | 1 |
Mindat | USDP | 1 |
Mindat | USDP | 1 |
Paletwa | CPP | 1 |
Paletwa | CPP | 1 |
Tedim | USDP | 1 |
Tedim | CNP | 1 |
Tonzang | USDP | 1 |
Tonzang | USDP | 1 |
Cikha pen sub-town of Tonzang hi a, Cikha in MP ngah lo hi. Township khat pan in MP 2 ta hi a, Chin state ah
Zomi te in MP 4 e nei hi. USDP pan MP 3 leh Pu Zozam (CPN) pan a hi hi.(Zomi ka cih ciang in ei leh ei Zomi a,
a ki sam te ka cih na hi. Zomi ut lo pipi te, Zomi a sap ding pen human-right tawh ki tuak ka sa kei hi. Hi pen
ki dam kup ni)
Party tawh en leng
Army | 6 |
CNP | 5 |
CPP | 5 |
ENDP (Mara) | 1 |
USDP | 8 |
Tedim District Ngah lo na hang mawh puak nei pen
1.USDP
Tedim District ngah lo pen, USPD te hang hi pen hi ci in ka um hi. Zomi te in USDP te mee(vote) e lim piak pena, Falam te in a hih leh CPP, Hakha te in a hih leh CNP ci dan in a huam pi in ki gen thei hi. USDP in ChinState Parliament ah MP 8 nei a, tua MP 8 te pen Falam, Hakha, Thantlang te hi hel lo hi. Cih nop na ah, tua MP5 te in Chin state sak lam (Northern Chin State) a district e ki tut pih township 3 te hi lo uh hi. E ki dempih te hi lo uh a hih man in Tedim District ding vote hong pia leh a mau a ding sup na om lo hi. Tedim lehTongzang lo a dang USPD MP 5 te in USDP a tha pia te panpih lo a, a mau a panpih lo te lam ding muak uh hiam?Mai lam ah Zomi te in USDP te vote e piak lai ve ve leh bel, USDP ten hong khem hi lo ding a, ei a hai hi tading hi hang.2.Pu Hung Ngai
USDP te chairman hi a, USDP tha pia te hong panpih lo muak hi. Chin State Chief Minister a suah theih na pen,Zomi te in USDP vote a ki piak man zong ki ci thei hi. Pu Hung Ngai in hong deih sak takpi in hong han ciam pihleh USDP MP leh Army MP in vote hong pia in ka um hi. Tua hi leh 8(USDP)+6(Army)+1(Zozam) = 15 tawh ki zo ding hi. Zomi te a ding hong deih sak lo mi khat hi ci in ki ciam teh thei in ka um hi. A an nek na, an kuang zongkhual lo liang a, Zomi te hong deih sak lo khat in mu ing.3.Zomi USDP MP
Zomi USDP MP te in a mau Party sung ah Zomi a ding phul ma sa lo in mu ing. First priority in nei lo in mu ing.Politics e cih pen give and take hi a, Zogam Parliament Speaker (Chairman) pen Tonzang pan Pa Hau Khen Kham hi. Ci nop na ah, mimal (personal) level ah mun ngah zo mah mah napi in, Zomi te District hong ngah sak zo lo cihpen ngaih suh huai mah mah thu khat in mu ing.4.Pu Zozam
District a ki vote lai in Tedim te vote 5 lak ah Pu Zozam zong ki hel in um ing. Pu Zozam in Zogam leh Zomihong deih sak tak pi ding hi ci pen tantayah(doubt) kei nei vet kei hi. A hi zong in District piak ding penvote tawh ki dem ni a ci pen Pu Zozam mah ci mawk a hih man in, District e ngah lo pen a ma hang ki hel ci lengkikhial lo ding hi. Hi thu sung ah ngaihsut na tampi om ding in ka um hi. Kei mu na ah Hakha a hi zong in,Tedim a hi zong in District ngah sak nuam hi ding hi ci in ka ngaih sun hi. A ma a ding in hi pen Win-Win himuak hi. Banghang hiam ci leh Pu Zozam pen CNP chairman hi mawk in, CNP 100% a thapia Hakha/Thantlang te angah sak nuam ding mah hi mawk hi. Pu Hung Ngai bang in hai lo cih na hi. Khat zaw zaw meeting pan a ki piaksang, vote tawh ki pia leh ki mawh sak luat theih om lo, khat zaw zaw in ngah lel ding a ci hi leh ki lawm ka sahi. A ma thu ngen mah bang in Pu Zozam in Thuklai sang Kaptel town ka pia zaw ding a cih mah bang in, Tedimsang CNP a tha pia Hakha/Thantlang in ngah leh a ma a ding hoih zaw hi ding hi. Tedim zong bel deih sak ve vemah ding hi.
CNF/A te thapia e cih zong pen a mah CNP makai pi hi mawk a hi mah in, CNF/A te a tha piak lo pha mawh dan suak mawk hi. A sanggam Zomi te hong it ve ve ing um ing. Gam gua hah lo a, inn gua nong hah ding hun pianpih Zomi te in hong ngak lah mah mah ung ei, kong muan kong suan uh Pu Zozam aw!Lamdang Sakna
Hi District ngah lo na tawh ki zui in, Hakha leh Falam lam te lungsim puak pen lamdang ka sa mah mah hi.Sanggam khat, minam khat in hong ngaih sut hi leh Hakha in double in State Capital + District hong ngah ze zen sang, Tedim in District ngah leh Chin state a ding tampi phat tuam a om zaw ding hi.Chin State Parliamant
Parliament in zong thu khat pe peuh a neih ciang, a mi, a khua bul phuh in vote kei hen la, thu khun ding(rule-based) bawl leh hoih ding hi. ci nop na ah, Tedim District pia ni, Hakha District pia ni ci dan hi lo in,Population bang zah a om leh District siau(apply) thei. Population a ki bat leh a gam a lian zaw zaw pia dingci dan in thukhun tawh kal suan leng hoih ding hi.
Vote e piak na mun hong om ding a, quota tawh ki hawm hun zong ki sam zel hi. Lampi a ki bawl leh zong Hakha-Kalay, Hakha-Gangaw puah ma sa den ci bang hi lo in, Hakha a ding 10%, Tedim a ding 10% ci dan hi leh hoih saing. Tua a hih kei leh bel Kawlgam Federal e ngah ding zong ngak lah huai lo ding hi.
Chin state a ding district bang bel, Southern Distict, Central District (Falam, Hakha, Thanglang) leh NorthenDistrict (Tedim, Tonzang, Cikha, Rih) ci dan hi leh en lawm pen in um ing.
Lai at,
Mungsen