Latest Posts
Na share sak sawn ve...

Info Post
2. Khanthuam in Rallang pan a galsimna:
Hun khat ciangin Khanthuamte pata in thu kikupna hong nei uh a, amah that nuam a a zongzong Hausa 9 teng sim dingin vaihawmna hong nei hi. Tua thu Khuangceu leh a upate’ kiangah gen uh hi. Khuangceu in zong thukimpih a a kisam bangbang huh dingin kamciam pia hi. Khanthuamte pata zong nuam mahmah uh a hih manin galsim dingin hong kithawi pah uh hi. Amasa penin Mualbem khua sim masak ding hong sawm uh hi. Mualbem hausapa Kaihmaang’ kiangah kamtai khat paisak masa hi, Mualbemte in hih thu a zak ciangun kilemna bawl dingin mi khat paisak kik leuleu uh hi. Kaihmaang in tua kilemna thu gen dingpa’ maitang dingin zam hoih simsim khat puasak hi. Tua tawh kisai-in Kaihmaang in hi bangin la khat na phuak hi.

(a) Ka zam luang in gunpi tuang lam tawn, ging dimdim e Rallang-ah tuang tung tah ee,
(b) Ngawn ii zuapa sim lei-ah lungzuangin sinthu soina Rallangah dawhin tam nah ee,
Tua bangin kilemna hong bawl ciangun Khanthuam in Mualbem hausate kiangah, “Tua bang a hih leh hong sim nawn kei ning in ka galsimna khempeuhah hong huh un,” ci-in thu zasak a, tua ni a kipanin Khanthuam’ galsimna khempeuhah Mualbemte in huh tawntung uh hi.

3. Vaangteh simna:
Khanthuam in Rallang khuate, Mualbem khuate leh Limkhai a atote tawh vaihawm khawmin Vangteh khua sim dingin hong kithawi hi. A galsim ma-un thuciamna khat bawl masa uh a, “Sum leh paai ih lak leh kim hawm ni, a si amang ih om leh ih phu ki laksak ding hi hang gal nih ih mat leh kim hawm ding hi hang,” ci-in kiciamna hong nei uh hi. Khanthuam vai hawmin Limkhaite’ kiangah, “No khua khung pan hong delh suk unla, ko khuataw lam panin na pang nung,” ci-in a vaihawm khit ciangin, Limkhai ten khua khung panin hong notsuk takpi uh a, Khanthuamte in a taw lamah ngataw khak bangin na pang uh hi. Tua bangin hong sim uh leh Khanthuam’ pawlte in gal 70 man uh a, Limkhaite in 7 bek man zo uh hi. Khanthuam’ pawlte a gal mat teng uh tawh ciah pah vingveng uh hi. Mualpi Vangteh’ khuagal Saizaang’ gam a tun uh ciangin Limkhai a topa Zelvum in gal muh a, “Khanthuam aw ih ciamsa hilo a hiam nong ngak in,” ci a agal sap leh Khanthuam in, “Limkhai ka topa aw Pauhau’ saliang tawh na ciah ta in,” ci-in a khut vei lam lehsan hi. Bang hangin hih Vangteh khua hong sim masa hiam cih leh, a neu lai-in Pauhau in a simmawhna leh a bawlsiatna huhau-in a liang vei lam a neksak pen lungkimlo lua a hih manin a phulakna a a sim masak a hi hi. Limkhai a topa’ kiangah Pauhau’ hong nek saliang tawh na ciah in a cih mah bangin Limkhai te’n a galmat 7 leh Pauhau’ tunga saliang vei tawh lungkim takin na ciah uh hi.

Vaangteh khua zo-in a galmat 70 teng tawh Rallang khua hausa Khuangceu’ inn a tun hi. Khuangceu in tua galmatte sang lo-in Khanthuam pia kik hi. Khanthuam zong nuam mahmahin sial 50 tawh gal ai hi. Mualbem khuate zong samin Kaihmaang tua pawi sim dingin hong pai a, sagualin sial khat a go hi. A gal zawhna la Khanthuam in hi bangin la na phuak hi.
(a) A misiala ka tut bang leng vehe, Pauhau sawmsial a ka tut bangleng veh,
(b) Siing ii lelah langla bawm ka tut bang leng veh, siing ii lelah langva bawm bang leng veh,
(a) Zangtui kaih dial teeng in ci e, ka nuamlo luunta hi’nge,
(b) Ka zua’ cial dawh cial phei tungah khamu kha tawh heek ingee,
ci-in thau meihal lawnin, mu kha siik leh sawnkai totin lum leh tei tawh lungdamin lamin gal a ai hi. Khuangceu’ zi a pi Gawh Ciin in zong la khat na sa a,
“Ka pu von vang in e minung kan cang thei ta, ka pi sei cawi in e, khuang kan cawi e Ralti kan vang khua-ah,” cihla sa kawmin a nupa-un kikawi-in inntual song nuai-ah lungdamin kikah uh hi.
Tua khit ciangin Khanthuamte in amah a thah sawm Dimpi, Dimlo, Saizaang, Phaileeng, leh Kalzaang a kipan leitawhtan leh tuanlui teng sim kawikawi-in zo hi. Gal zo a hong ciah ciangin Vaangteh khua mi Khupson in dawnin la na phuah a,
(a) Kawltei hiam masuan a sialluum na tawi, do lai natup tung baw lai na ci nam aw,
(b) Lomei kai ciciai nuai-ah thai ang lai-ah, hautawi’ luunta tung ta leng na ci nam aw.
(Mi’ khua bel a galhat sahat a a omna a phuah a hi hi.)
Tua bangin Khanthuamte in Tedim gam hong sim zel ciangin Tedim gam a Hausa upate in Khanthuam in bang deih hiam ci-in dong sak uh a, “Kei zong Zahaute’ tungah to kai-in siah tuamtuam ka piak mah bangin ka zawhna khuate pan inn saliang, gam saliang, tuk an, khal an akipan siah tuamtuam hong kai ding hi’ng,” ci-in siah a deihna la khat na phuak hi.
(a) Hialnen tulsing khaksak aw mel a deih aw, a nah nim ven maukin’ luimaang bang bawm ee,
(b) Luumsuang lawn leng a lel tuk lah buang inge, nau bang kap leng kham kha nu’n man diai ci ee,
Khanthuam in pawite thu zawhin Pawite tampi tawh mal gam, Tedim gam lamah hong lut uh hi. Bang hang hiam cih leh Pawite in Khanthuam hausa bangin nei uh a, Hauhsakna tawh Mualbem khua a pai ding thukim uh hi. Tua dingin pawite’ tungah Khanthuam to va kai hi. Behiang kum 3 a cin sialin Taisunte’ tungah sial khat siahin pia den hi. Hih thu siksanin Britishte hongkhan ciangin, “Sukte in sialsiah hong pia a hong to kai uh a hih manun, Ko, hausa-in pang ding hi ung,” ci-in ngen uh a, a hi zongin British in na phallo hi.

4. Teizaang Mualbemah ciahkikna:
Khanthuamte Rallangah kum 10 sung bang hong om uh a, Khuangceu leh Mualbemte’ huhna tawh amah a thah sawm mang 9 te simin zo hi. A lam kiatna Mualbem khua a itna bei theilo hi. Ciah kik nuam mahmah uh a hih manin, thu kikupna hong nei uh hi. Mualbem khua-ah ciah kik ding Khungceu’ kiangah hong nget ciangin Khuangceu in a khuapih mite khawm a, thu kikupna bawl hi. “Khanthuamte pata pen galhang thahat hi a Rallang khua hong tawisangte a hih manun a ciah ding uh hi theilo hi,” ci-in phallo uh hi. Khuangceu in Khanthuam’ kiangah, “Ko ngeina bangin, dialkaih teng inla, tuk tumin ih sam phek ki bang sak ni, hih Rallang khua-ah siahtung siah phei ih nekleh nekhawm dawnkhawm ni,” ci-in nakpi-in zol hi. Tua ciangin Khanthuam in Mualbem khua thu zasak sim a, a u anaute kikan sak hi. Khanthuam hong ciahkik kei a leh khua-ah teng zolo ding hi ung, ci sak hi. A hi zongin Khuangceu in phal tuanlo hi. a topa in a phal lohlam a theih ciangin khanthuam in a samte kiangah,” Khat vei hong paikik un,” ci-in gen hi. Tua bangin hong pai kik uh hangin Khuangceu in phaltuanlo hi.

A hi zongin a tawpna ciangin atapa Kamhaute inn kuan 1795 kumin ciahsak a Khanthuam a ciah theih loh ciangin Mualbem khua angaihna la hi bangin na phuak hi.
(a) Sim lei leh thangvan kalah zaangni suake, zangsuang ka vangkhua a taang lainam aw,
(b) Zaang suang vang khua lomei-in kai ciciai e, ngilh nadingin ngaih minin na luang hen aw,
Kamhaute innkuan Mualbem a tun zawh uh kum 5 hong cin ciangin, a nuleh apate ngai mahmah uh a hih manin Rallangah va hawh zel uh hi. Khanthuamte Mualbemah aciah kik theih nading kikum kik uh a, Hauhtuang’ kiangah, “Ka zam na zuak in la sial na khot zahzah hongpuak in,” ci-in vaikhak hi. Hauhtuang in a zam sial 8 khawng a, Khanthuam puak pah hi. Khanthuam in pawi hausa Thlanrawn, Ramthlo, Khuangli, leh hausa dang teng kiangah mualbem khua ka ciah kik theihna dingin hong nget pih un, ci-in sial tawh cial hi. Huasate tawh anget hangin Khuangceu in phal tuanlo hi. Khanthuam in a khipi tang 2 Hauhtuang zuak sak leuleu a sial 7 khawng hi. Tua sialte mah Rallangah Hauhtuang in puak to leuleu hi. Tua sialte tawh Ramthlo hausapa Tlangtirh makai-in Khuangceu kiangah ngen uh a, “Sal tai in a khua zuan gal tai in a gam zuan a cih mah bangin Khanthuam in zong a khua zuan leh hoih lo ding hiam,” ci-in nakpi-in thumpih hi. Pawi hausate’ ngetpihna bek tham lo-in Mualbem panin a samte hong paikik zel ciahkik zelin hong om ciangin Khanthuam in, “Tun, va ciahkik un la ih khua ih tui tawh thu nong kikup khit uh ciangin Khanthuam mualbem hong tun ciangin hausa-in pangsak pah nung ci-in zu leh sa tawh hong kuan un,” ci-in thu pia sim hi. A samte khua hong tun kik uh ciangin khua sung thu kikupna nei-in pawlkhat thukimin pawlkhat thukim lo uh hi. Tua ciangin zu leh sa tawh hongkuan uh a khuangceu’ kiangah, “Tun, Khanthuam nong piak lohin phamawh ding hi khua hong tun phetin hausa-in pangsak pah ding hi ung,” ci uh a Khuangceu in um zolo-in Khanthuam hong ciah leh that lo-in hausa-in pang sak takpi ding na hi uh hiam,? ci-in tel dot phapha hi. That lo bek thamlo-in hausa-in pangsak takpi ding hi ung a cih ciangin khuangceu in zong a nget bangun leh Pawi hausa pa’ ngetna om bangin Khanthuam agam vuah ciah sak dingin thukim hi. a ciah tak ciangun a samte’ kiangah, “Khanthuam na cih bangun hihlo-in gimna khat peuh na thuaksak vua leh na khua uh hong simin vui leh vai hong suak sak ding hi ung,” ci-in vaikhak a, 1800 kumin Khanthuam in Mualbem khua na zuan hi. Khanthuam Mualbem khua hongtun ciangin a gen bangun hausa-in koih pah uh hi.

5. Mualbem khua-ah ciahkikna:Khanthuam Mualbem khua a tun zawh a sawtlo-in, pul natna hangin mun tuamtuamah hong lal ciat uh hi. Khanthuam in Dimlo khua hong bel a, Kaihmaang in Tedim khua Pumgo (Guite) belin a om laitak natna dang khat tawh Pumgo Tedim khua-ah hong si hi. Pulnatna hong ven ciangin, a taina khua ciat panun Mualbem khua hong zuan kik uh hi. Kaihmaang si a hih manin a innluahpa Maangpau in, Sukte ngeina bangin Hausa sem ding ahih hangin, hawmna zekna kicing lo ci-in Kum 1800 kumin Khanthuam in hausa a sem hi.
Khanthuam pen a tu atate tawh hong khangto khawm a, nidang lai Hausa dangte bang lo-in, Mualbem, Hiangmual leh Lennakot zaangdung lui dong gamgi-in hong nei to hi. Khanthuam hongliat semsem khit ciangin, Vangteh Guite Pauhau’ tung nangawnah siah hong kaih ciangin Vangteh Guite in hih la na phuak hi.
(a) Na ningzu ding sunkim tukawl tawi ing, na aisa ding thai tawh silhpuan zawng ing.
(b) Khangciang vaimaang sialluum tawh hong kuan zongin, khumtui na sawn huai nong phallo ding aw,
Khanthuamte pata vaihawmin, Leitawhtan sak lam Tungkua khua, Vanglai kua, Tualzaang khua, Theimual khua, Thangkhal khua, Belpi khua, Tawhtaak khua, Khuadai khua, leh Laitui khuate simin zo hi. Amah a thah sawm Tedim, Losau, Laamzaang, Hiangzung khua teng Guite mi khempeuh lauthawngin sak lam Meitei gamah tai uh hi. Khanthuam in Mualbem khua-ah uukpi a sep sungin Meitei gam dong simin zo a, Thahdo mite’ tenna Mualpi khua-ah, Maangvuum in hausa a sep sungin, Mualpi khua simin zo hi. Mualpite’ zamkaang laksak hi ci-in, “The chin hills by Carey and tuck volume .1.” sungah ki ciamteh hi.
Khanthuam a ukna sungah Kamhau leh Sawmhau tawh pai kawikawi uh hi. Mualpi khua a tun ciangun hausa Kamlet in, sa gawhin nasia takin zin na do hi. Mualpite’ zaamkaang a laksak a phulna-in Sawmhau bumsak uh a, Tedim khua hong tun ciangun a sawtlo-in Sawmhau hong si hi. tua thute’ hangin Khanthuam in a nuai a late na phuak hi.
(a) Ka sawn aw e sawn Hau aw e, mualpi zamkaang aw e,
(b) Mualpite’ zamkaang ka lak aw, sawn in kha kiak na’n nei e,
(a) Kei hong that aw kiangkuang aw e, sial hong pia ciai tai la’nge,
(b) Sial hong pia ciai tai la’nge, lal hong that cia tai inge,
(a) Khuaphei lam taam diudeu e, henluang tui bang a tuna
(b) Siing tan laam bang en tah e, kei aw sawl bang vul ing e,
(a) Tuanglam khau bang sau sa’ng aw e, puvon lam bang kal la’nge,
(b) Puvon lam bang kal la’ng aw e, saitui gawl bang kim sa’nge
Kamhau’ tapa Mualpi te’n bumlum a hih manin, Kamhau heh mahmah a, Mualpi khua simin a mite a thah amat banah, a khua haltumin mangthang hi.
Khanthuam ngimna-ah ci leng, “Ka tapa Paukam Sihzaang gam teng uk sak ning in, Kamhau Tedim gam uk sak ning, Gawhpau in Saizaang gam teng uk leh hoih ding hi.” ci-in a ngaihsutna sa om bangin, Kamhau Tedim ah inn tuansak hi. Tedim hong tun ciangin Tedimte in Kamhau’ inn ding lamsak pah uh hi. A hi zongin Kawlte in galgukin hong pai-in Kamhau’ inn halsak uh hi. Tua ciangin Kamhau lamzaang Guite’ kiangah ciahsuk hi. A ten na ding Tedim te’n lamsak zelin kawl te’n halsak zel a, kawlte in thum vel vilvel halsak uh hi. Tua ciangin Tedimte zong thangpai mahmahin kawlte sim dingin hong kithawi uh a, Khanthuam in Kawlte’ tenna Nawikai sim dingin a tate paisak hi.

5. Nawikai khua simna:
Khanthuam’ tate:- Paukam, Zakhai, Gawhpau, Kamhaute makai-in Tedim, Saizaang, Mualbem tawh kigawmin Nawkai sim dingin hong kithawi uh a, Tedimah salam hong en masa phot uh hi. Sa lam hoih a sak ciangun va kuansuk uh a, tua hunin Nawikai khua inn 300 a phak laitak a hi hi. Galsim a paite in Nawikai khua mite tampi thatin inn tampi a hal zawh tei uh hangin, Nawikaite in Khanthuam’ tapa Paukam na thahsak uh a hih manin, hoihtakin gal, khuamualah ki mualsuah theilo hi. Mualbem khua-ah Paukam’luang tawh hong tun ciangun a nu un hih la na phuak hi.
(a) Saumaang sun naubang awi ing, zaang tawi-ah zin bang heng,
(b) Ei mah bangin zaangtawi te’n zong a sau sun naubang awi e,
(a) Zaangsih ih gualngaih it lakah, von aw sawlbang bang la’nge,
(b) Ningzu aisa’n sok bang muake von in sik bang dawn mawhe
( Hih a tunga khatna pen kawl te’n a innpi a halsak a dahna la hi a, nihna pen Kawlte simin kawl ten Paukam a na thahsakna hangin Sihzaang te’n a na phuah lungdamna la a hi hi.)
Tua ahih manin Khanthuam’ geelna a tangtunglo hong suak khong hi.
Kamhau in Lamzaang khua-ah kum 5 sung hausa a sep khit ciangin, 1970 kumin Tedim khua-ah hong teng kik hi. Mualbem khuate tawh sak lam khang lam hong sim kawikawi-in zo kawikawi uh a hih manin, a gam hong khangto mahmah hi. Ama ukna gam in, Leitaw lam Leitawhtan pan leilu lam Tapei lui tuivai leh zaangdung lui dong hi a, tua gam teng “KAMHAU’ GAM” kici hi. Leitawhtan nuaisiah nitumna lam Tanglui a khen a nuaisiah leitaw lam pan Falam tawh gamgi sung teng “SUKTE’ BEH UKNA GAM” kici hi. Tua bang a a-ukna gam azaina Khanthuam in hi bangin la na phuak hi:-
(a) Setong kaihna sak ciang Teimei ka hialna lamtui hi e,
(b) Sakciang Teimei sakciang Lamtui a lai-ah Kamkei hinge,

6. Khanthuam’ gam lakna dan:
Khanthuam hong liat semsem ciangin, Mualbem khua panin Guamual khang siah sim kullo-in lauthawn sakna tawh ngah hi. Guamual pan Beltang lui dong lak khat suah hi. Zalui pan Vialcian, Vialcian pan Suangken lui (Mualpi gam) ciang, tua pan Zaangdung lui dong la-in, gamin nei hi. A lakna khuate-ah Khanthuam in vok tuk 2 ta kai-in, Saizaang Gawhpau in zong tuk 2 mah kai hi. A tung a ih gensa mah bangin, tua teng khit ciangin Khanthuam in, “Mualpite’ zamkaang va la un,” ci-in Tedim a teng Kamhau sawl hi. Kamhau in a tapa Sawmhau makai sakin upa pawlkhat tawh a paisak hi. Mualpi a teng Mangvuumte’ zamkaang a nget ciangin kihta a hih manun na pia bek thamlo-in, zulupin sa na gawh uh hi. Sawmhau zong upate tawh zamkaang la-in ciah pah vingveng uh a, Mualpi te’n Sawnhau na bum uh a hih manin tua zawh a sawtlo-in Sawmhau hong si hi.

7. Khanthuam’ hun a ana zat teng:Tua hun laitakin lokhawh singpuak tawmtawm ki kho thei buang hi. Khaici panin:- Taang, vaimim, uisul, gatam, bal, kawlkai, kawlmim cih khawng bek ne uh hi. Pat a na cin tei uh hangin patkol nangawn om nailo hi. Puansilh niten cih tuan omlo-in, puanza khat a vei leh a tak lam a liangko-ah pai tuakin, a lenuai-ah khihin a kawngah khautangin hen uh a, puan leh pheituamin nei uh hi. Numei te’n nik siing mahmah teng uh hi. Sihzaang numei te’n nikaang, nikpi teng uh hi. Numei peuh mah in puanak bantawng a liangko ciang bek silh uh hi. Puanak khui theipa ni khat tha khatin thalawhin khuisak uh hi. Galhiam lamsang panin lum leh tei nei uh a, zothau mei a hal tawm nei thei ta uh hi. Tuu leh hei lamsang panin, Kawlgam pan a hong suak sik tawmtawm leh Phaipi pan a hong suak sik tawmtawm kizang thei ta hi. Kaikawn kici singgil gelsing ki zang nawnlo buang hi. Bel lam sang panin Dakdungte’ sek leibel ki zang hi. Kuang lam sang panin vongsing leh gelsing sui-in kuangin zang uh hi. Tu hun lai kuangte bang hilo-in, vokkuang limpian a zawl hiuhiau-in sui uh hi. Keu dingin um leh gua a ki phalkham zang uh hi. tua hun laitakin pasalte in tuukbel tep uh a, zoza zang uh hi.
Kizepna lamsang panin khi leh tau milian pian a kisate bek in nei zo uh hi. Khipi tang khat aman ki seh theilo-in, khua khat bangman thei ding ci uh hi. Manpha sak mahmah uh hi. Ki zepna-in numeite in keppi, kepta, siktau, daltau zangin, numei te’n a kiu vuah hakpi ci-in hak tawh kibawl a pum kiukeu khat hi a, a ziat lam leh a vei lam kiu tuak vuah bulh uh hi. Khi tawh kisai-in khimaw lom kici hong suak masa lom khat ciangin zang 15 bang a phate a bucing, a guicing, ci-in sialpi khat mansak uh hi. pasalte in gal leh sa manin a pasal hihna a latsakna–un, akgia sawnkai, mukha siik, vakhu khe a hoih theithei-in zemin, vakhu khebom saiha paakdial tong 8 a nei zote milian mahmah hi a, a tam zaw in tong 2 tong 3 kan nei zolo uh hi. Samat simna lamsang panin, Sai man te’n saidial, sahang man te’n sahang dial, cih bang, Ciingpi man te’n dialvom khat, a hih kei leh nim vomin dialvom khai se uh hi. Sahang, Humpi, man te’n dialsan khai uh hi. Taang 100 ai te’n naang phanin taang 100 ciangin tawn khat, 200 ciangin tawn nih cih bangin khai uh hi. (Taang 100 ih cih pen seu(seng) 100 hi a, seu(Seng) za ciangin tu lai ei bungin bung 300 cihna hi-in Taang 100 neite hau ki sa mahmahin na ai uh hi) Tu lai ei lokho mite in taang 100 cih thadah seng (seu) 10 pianna zong ki kho zo nawnlo a hih manin ih pu ih pate a hat mahmah a hihna uh theihuai hi.

Khanthuam’ kido pihte pen Thahdo leh Zo hi zaw deuh uh hi. Lushei leh Zahaute tawh a kidona gen taak om kholo hi. Khanthuam’ tapa Kamhau in, Guite tanu tawh a ki ten man hi ding hiam, Guite tawh kidona zong na tam kholo hi. Khanthuam in Pawite’ huhna tawh Thahdo leh Zote na hawlkhia to zelin tua mun leh gamte guite leh Sukte in luahto pahpah uh hi. A hih hangin mallam a atai pawl khatte hong ciahkik thei zel om uh hi. Sukte hausa cih ding bangin hong om ciangin, Khanthuam teek mahmah ta hi. Hih hun pen A.D 1840 kim pawl hi dingin ki ummawh hi. Khanthuam in gimna, tawlna, gentheih haksakna, zawnna ngauna, gilkial dangtakna, haksatna tampi leh mite’ simmawh bawlsiatna tampite’ lak panin, minthanna leh gualzawhna tampi a ngah khit ciangin Mualbem khua-ah si a, Zo ngeina bangin kawsah tampi keng hi. A sih ni-in zongeina bangin nasia takin ki lam a, sih nung a ni kop kimlo-in ki vui hi. Tuck leh Carey in Khanthuam galhang galhat a hihna “The Chin Hills by Carey and Tuck Volume.I.” sungah na ciamteh hi.
Mangkaang galkap maang Col. Johnston in, “Sukte (Tedim ) mite in Chittagong mualtung nisuahna gam lam a om, a thahat mite a hih manun, Shindus mite a hawlkhia mite a hi uh a, galsim uk, galsim siam, galhang thahatte a hi uh hi,” ci-in a pahtawina thu, The north-east Frontier of bengal; Page 163; na sungah na ciamteh hi.
(Teimei=Meitei gam, Lamtui= Falam gam, cihna hi)
Taanglai mi minthangte leh mi gualzo, mi lawhcingte’ nuntakna lui ih et ciangin, haksatna tampi na thuak masa phot uh a, a tawpna-ah minthanna leh lawhcinna na ngah pan uh hi. Tu hun ih Christian biakna en mah leng zong, lai siangtho sung a mi minthang ih cih, Moseste, Davidte, Josephte bang zong a khua nungah nakpi in minthangin tu dongin a tangthu a zaknop mahmah hangin amaute thuakna gimnate ih et ciangin en ngam ding hilo hi. Pasian in mi khat a lap toh nop ciangin na mawk lamtoh lo-in haksatna nakpi takin na thuak sak phot se hi. Mite’ simmawhna leh bawlsiatna na thuak leh na lawhcin ding nai mahmah ta hi, ci-in thei in. Pasian in mi thupi khat a hong bawl nop manin Training hong piakna a hi hi.
Hih Khanthuam’ tangthu ih sim ciangin zak nop mahmah a, Pasian in a neu tung a kipan Moseste Josephte mah bangin makai ding, Ukpi ding a ana koih kholhsa ahihna kimu hi. Tangthu zaknop ih cihte pen haksatna tampi a na thuak mite’ tangthu na zaknop pan bek hi. Tua mah bangin nang zong na tangthu a zapnop theih nadingin haksa na thuak ciangin lungkia ken la nakpi takin hanciam teitei in. Tua hi leh nidang ciangin na tangthu zaknop thei pan bek ding hi.

0 comments :

Post a Comment

 
TOP HOME